Neil deGrasse Tyson rozpoczął dziesiąty odcinek Cosmos: A Spacetime Odyssey, jak gwiazda rocka - stanął przed kamerą i zapytał: "can you hear me?". Neil pyta w jaki sposób obraz i dźwięk są transportowane setki kilometrów do milionów widzów odbierających sygnał za pośrednictwem różnych urządzeń. Wszystko zaczyna się od prądu elektrycznego. W tym odcinku poznamy człowieka, którego prace miały ogromne znaczenie dla elektryczności. Zachęcam do oglądnięcia Cosmos: A Spacetime Odyssey: The Electric Boy, poświęconemu Michaelowi Faraday'owi.
"Cosmos..." wielokrotnie przybliżał nam życiorysy powszechnie znanych lub nieco zapomnianych naukowców. Przyznaję, że zawsze te fragmenty mnie nieco nużyły, byłam nastawiona na porcję informacji z etykietką "nauka", a dostawałam lekcję historii. Rozpoczynając The Electric Boy z nastawieniem, że ma on prezentować sylwetkę Faradaya z ciężkim sercem wcisnęłam odtwarzanie. Jakże miłe było zaskoczenie, że niepotrzebnie tak się nastawiałam!
Animowana postać Michaela Faradaya
Kiedy poznajemy Michaela Faradaya, jest ubogim dzieckiem, które dorabia pracując w drukarni i księgarni, a nocami pochłania kolejne książki. Jest zafascynowany wykładami Humphry Davy'ego na Royal Instytution, teorią Newtona, jakoby istniała jeszcze inna, nieznana siła natury, podobna do grawitacji. Tak rodzi się w nim zainteresowanie elektrycznością. Faraday pokazuje Davy'emu swoje notatki, a ten zatrudnia go jako swojego asystenta. Davy wraz z chemikiem Williamem Hyde Wollastonem pracują nad fenomenem elektromagnetyzmu, nad przeniesieniem energii elektrycznej na ruch, napęd maszyn. Bez powodzenia. Pierwszy silnik elektryczny stworzy Faraday. Jak to w życiu często bywa, Davy nie skakał z radości, skierował Faradaya do pracy w fabryce szkła i polecił mu opracować formułę poprawienia jakości szkła optycznego, odcinając Faradaya od dalszych badań nad elektrycznością.
Michael Faraday i pierwszy silnik elektryczny
Po śmierci Davy'ego Faraday wraca do prac nad elektrycznością. Tworzy pierwszy generator. Pewnie wielu z was kojarzy jego nazwisko z chemią. Faraday jest ojcem elektrochemii, sformułował zasady elektrolizy.
Faraday był genialnym samoukiem, brakowało mu jednak podstaw matematycznych i to, co dziś znamy jako prawa Faradaya, matematycznie zostało opracowane przez Jamesa Maxwella. Faraday przez część swojego życia borykał się z problemami z pamięcią, prawdopodobnie również z depresją. Zapoczątkował on w 1825 roku kontynuowane do dziś wykłady świąteczne prowadzone dla dzieci.