Cosmos: A Spacetime Odyssey przyzwyczaił nas do niesamowitych efektów specjalnych. W tym odcinku Neil deGrasse Tyson przedstawia animowaną biografię Claira Pattersona, naukowca, dzięki któremu znamy szacunkowy wiek Ziemi, ale szczególnie wdzięczni powinniśmy być za jego prace w dziedzinie ekologii. Zapraszam na 7. odcinek Cosmos: A Spacetime Odyssey: The Clean Room.
[more]Starsze metody ustalenia wieku Ziemi opierały się na badaniach skał magmowych, jednak Ziemia musiała istnieć zanim one powstały. Nowsze metody oparto na badaniach materiału pochodzącego z tego samego okresu, w którym formowała się Ziemia. Neil zobrazował powstawanie naszej planety w następujący sposób:
Wiele obiektów bombardujących siebie nawzajem, tworzących nowe ciało niebieskie
Zamiast badać skały magmowe, naukowcy użyli szczątków meteorytu pozostawionych w Kraterze Barringtona (Canyon Diablo Crater) w Arizonie. Ocenia się, że krater o średnicy 1200 metrów i głębokości 170 m powstał około 50 tysięcy lat temu, w wyniku uderzenia meteorytu żelaznego o średnicy ok. 50 metrów. W dalszym ciągu fragmenty meteorytu znajdowane są w okolicy. W połowie XX wieku Clair Cameron Patterson rozpoczął prace pod kierunkiem Harrisona Browna nad zbadaniem fragmentów meteorytu.
Krater Barringtona w Arizonie
Clair Patterson udoskonalił metodę datowania reakcji połowicznego rozpadu między uranem a ołowiem. Badając szczątki meteorytu z Canyon Diablo oszacował wiek Ziemi na 4.55 miliarda lat, z zastrzeżeniem granicy błędu do 70 milionów lat. Od 1956 roku granica błędu zmniejszyła się do 20 milionów lat, co stanowi potwierdzenie dokładności badań prowadzonych przez Pattersona.
Patterson pracował wraz z Georgem Tiltonem. Tilton zajmował się głównie określaniem ilości cząstek uranu, podczas kiedy Patterson mierzył ilość ołowiu. Wyniki Tiltona przy każdym pomiarze były powtarzalne. Ilość uranu nie zmieniała się w próbce. Patterson zaczął dociekać dlaczego jego wyniki różnią się tak znacznie. Tytuł odcinka nawiązuje do obsesji jaka ogarnęła Pattersona na punkcie stworzenia idealnie sterylnych warunków do badań, gdzie nic wpływałoby na pomiar ilości ołowiu w próbce. Ołów nie występuje naturalnie na powierzchni Ziemi, ale był wydobywany i przetwarzany przez przemysł petrochemiczny na masową skalę. Wyniki jakie uzyskiwał Patterson skłoniły go do refleksji nad poziomem zatrucia środowiska naturalnego ołowiem. Aby to udowodnić, zorganizował ekspedycję na Antarktydę, gdzie pobrał próbki ponad 300 letniego lodowca i zbadał ilość ołowiu w nim zawartą. Była ona znacznie mniejsza w porównaniu z nowszymi warstwami lodu. Dowiódł, że przemysł petrochemiczny prowadzi do masywnego zatrucia środowiska naturalnego ołowiem, który prowadzi do niebezpiecznych chorób, zwłaszcza u dzieci. Dzięki badaniom Pattersona zaprzestano dodawania ołowiu do benzyny, a jego poziom systematycznie spada w środowisku.[/more]
